بر اساس استاندارد بتن‌ریزی در هوای گرم وقتی دمای هوا از حدود ۲۹.۴ درجه سانتی‌گراد بیشتر شود، شرایط خطرناک تلقی می‌شود. البته فقط دمای هوا تعیین‌کننده نیست؛ تابش خورشید یا گرمای شن و سیمان می‌تواند دمای بتن ریزی در هوای گرم را افزایش دهد و باعث کاهش مقاومت یا ترک‌خوردگی شود. این موضوع از مهم‌ترین مشکلات بتن ریزی در هوای گرم است.
به همین دلیل آگاهی از حداکثر دمای مجاز بتن ریزی در هوای گرم و رعایت شرایط بتن ریزی در هوای گرم ضروری است تا کیفیت بتن حفظ شود.اگر به دنبال یک تأمین‌کننده معتبر هستید، پیشنهاد می‌کنیم صفحه سپهر بتن یزد را ببینید.
چالش‌های بتن‌ریزی در هوای گرم
آیا تا به حال پس از بتن‌ریزی با ترک‌های سطحی یا گیرش سریع بتن روبه‌رو شده‌اید؟ این مشکلات اغلب به‌طور مستقیم به شرایط بتن‌ریزی در هوای گرم مربوط می‌شوند. افزایش دما باعث تبخیر سریع آب از سطح بتن تازه و بروز پدیده «گیرش زودهنگام» می‌شود؛ در این حالت بتن خیلی زود سفت شده و امکان پرداخت مناسب از بین می‌رود. بتن خشک‌تر و سخت‌تر می‌شود، ترک‌های زودرس ایجاد می‌گردند و در بلندمدت، استحکام سازه کاهش می‌یابد.
به همین دلیل آگاهی از حداکثر دمای مجاز بتن ریزی در هوای گرم و رعایت دستورالعمل‌ها اهمیت زیادی دارد. تنها در این صورت می‌توان مطمئن بود که عملیات بدون دغدغه انجام می‌شود.اگر نیاز به بتن آماده با کیفیت در یزد دارید، همین حالا صفحه بتن آماده یزد را بررسی کنید.
اگر می‌خواهید بدانید اجرای بتن در دماهای مختلف چه تفاوتی دارد، مقاله شرایط بتن ریزی در هوای سرد و گرم را بخوانید.
ضوابط و استاندارد بتن‌ریزی در هوای گرم
بر اساس آیین‌نامه بتن ایران (آبا)، بتن‌ریزی در هوای گرم می‌تواند کیفیت بتن تازه و سخت‌شده را به شدت کاهش دهد. در این شرایط، به دلیل دمای زیاد هوا، وزش باد و رطوبت کم، مشکلات زیر ایجاد می‌شود:
- تبخیر سریع آب از سطح بتن
- افزایش سرعت آبگیری سیمان
- کاهش روانی و کارایی بتن تازه
- تسریع گیرش و کاهش مقاومت نهایی بتن
- تشدید جمع‌شدگی خمیری و ایجاد ترک در بتن جوان
مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۸۴۵۱:
- دمای بتن در زمان بتن‌ریزی نباید بیش از ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد.
- دمای محیط هم نباید از ۳۸ درجه سانتی‌گراد فراتر رود.
همچنین طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین‌نامه آبا:
- حداکثر دمای بتن هنگام ریختن ۳۲ درجه برای بتن معمولی و ۱۵ درجه برای بتن‌های حجیم است.
- اجرای کار باید با تدابیر لازم و تأیید دستگاه نظارت انجام گیرد.
استاندارد اروپایی ENV 206 نیز محدودیت مشابهی دارد و علاوه بر آن، به پیامدهایی مثل کاهش دوام بتن، افزایش ترک‌های خمیری و نیاز فوری به عمل‌آوری اشاره می‌کند.اگر می‌خواهید از استاندارد بودن مصالح مطمئن شوید، نتایج بررسی‌های آزمایشگاه بتن را ببینید.
راهکارها و تکنیک‌های الزامی برای بتن ریزی در هوای گرم
در پروژه‌های بتنی، دمای بالا مشکلاتی مثل گیرش سریع، ترک‌خوردگی و کاهش مقاومت بتن ایجاد می‌کند. به همین دلیل، آیین‌نامه آبا و مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای از الزامات را معرفی کرده‌اند که در کنار تجربه و تکنیک‌های اجرایی می‌تواند کیفیت بتن را تضمین کند.
مهم‌ترین راهکارها و تکنیک‌های بتن‌ریزی در هوای گرم عبارتند از:
- برنامه‌ریزی زمان اجرا
- شروع عملیات در ساعات خنک روز
- تنظیم مراحل ساخت و بتن‌ریزی قبل از اوج گرما
- مدیریت سیمان
- استفاده از سیمان با حرارت‌زایی کم یا جایگزینی بخشی از آن با پوزولان‌ها و سرباره
- جلوگیری از مصرف سیمان داغ (بیش از ۷۵ درجه)
- نگهداری سیمان در سیلوهای عایق یا رنگ‌آمیزی روشن برای کاهش دما
- کنترل دمای مصالح و بتن تازه
- انبار کردن سنگدانه‌ها در سایه یا خنک‌سازی با آب‌پاشی و دمیدن هوای سرد
- استفاده از آب خنک یا جایگزینی بخشی از آن با یخ خرد شده
- ورود بتن با دمای پایین‌تر به قالب‌ها برای جلوگیری از گیرش سریع
- به‌کارگیری افزودنی‌های شیمیایی
- استفاده از افزودنی‌های کندکننده برای جلوگیری از گیرش زودهنگام
- ایجاد فرصت بیشتر برای تراکم و پرداخت بتن
- اجرای سریع و هماهنگ
- آماده‌سازی تجهیزات و تیم اجرایی پیش از شروع کار
- کاهش زمان حمل، ریختن و پرداخت بتن؛ چراکه در هوای گرم در بتن ریزی حتی چند دقیقه تأخیر می‌تواند ترک و ضعف ایجاد کند
- سایه‌سازی و خنک‌سازی محل اجرا
- استفاده از سایه‌بان یا چادر موقت برای قالب‌ها و سطح کار
- آب‌پاشی روی سطح پیش از شروع عملیات برای کاهش تبخیر آب
- تجهیزات و ماشین‌آلات مناسب
- عایق کردن مخلوط‌کن‌ها و منابع آب یا رنگ‌آمیزی روشن برای کاهش دما
- نگهداری ابزار و ماشین‌آلات در سایه و خنک‌سازی آن‌ها پیش از استفاده
- روش‌های نوین و تجربیات محلی
- استفاده از مه‌پاش و سیستم‌های خنک‌کننده محیط
- بهره‌گیری از تجربه پیمانکاران بومی در مناطق گرمسیر
- ترکیب تدابیر مدرن و سنتی برای کاهش مشکلات بتن‌ریزی در هوای گرم
برای پیشگیری از مشکلات ناشی از باران در زمان اجرا، مقاله بتن ریزی در هوای بارانی را از دست ندهید.
نتیجه‌گیری
بتن ریزی در هوای گرم می‌تواند یک چالش جدی یا فرصتی برای نمایش حرفه‌ای‌گری باشد؛ همه‌چیز به برنامه‌ریزی، تجهیزات و نحوه اجرا بستگی دارد. اگر با اصول فنی آشنا باشید، از ابزار مناسب استفاده کنید و زمان‌بندی درستی داشته باشید، نتیجه نهایی حتی می‌تواند از بتن‌ریزی در شرایط سرد هم باکیفیت‌تر باشد. برای محاسبه سریع حجم و هزینه بتن از ماشین حساب بتن آنلاین استفاده کنید.
تجربه نشان داده است که با رعایت ضوابط بتن‌ریزی در هوای گرم ، به‌کارگیری تیم حرفه‌ای و استفاده از تکنیک‌های نوین، می‌توان پروژه‌ای موفق و بدون ترک را حتی در گرم‌ترین روزهای تابستان به پایان رساند.
اگر به دنبال اجرای بی‌دغدغه، مطمئن و بادوام هستید، کافی است پروژه خود را به یک تیم متخصص بسپارید. مشاوره و برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات بتن‌ریزی در هوای گرم را بگیرد. آخرین مطالب تخصصی و کاربردی را در مجله بتن دنبال کنید.
سوالات متداول
حداکثر دمای مجاز برای بتن ریزی در هوای گرم چقدر است؟
طبق آیین‌نامه آبا و استانداردهای بین‌المللی، دمای بتن نباید بیش از ۳۰ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد باشد. بالاتر از این حد، بتن کیفیت خود را از دست می‌دهد و ترک‌خوردگی افزایش می‌یابد.
شرایط اصلی بتن ریزی در هوای گرم چیست؟
رعایت زمان‌بندی مناسب، خنک‌سازی مصالح، استفاده از افزودنی‌های کندکننده و عمل‌آوری سریع از شرایط کلیدی محسوب می‌شوند. بدون این موارد، کیفیت بتن به شدت کاهش پیدا می‌کند.
آیا بتن ریزی حجیم در هوای گرم امکان‌پذیر است؟
بله، اما با تدابیر ویژه. استفاده از سیمان با حرارت‌زایی کم، افزودنی‌های معدنی و سیستم‌های خنک‌کننده الزامی است. همچنین کنترل دقیق دمای بتن حجیم در هنگام اجرا بسیار حیاتی است.
چگونه می‌توان عمل‌آوری بتن را در هوای گرم انجام داد؟
پوشاندن سطح بتن با گونی خیس، استفاده از آب‌پاش یا مواد عمل‌آوری (کیورینگ کامپاند) و ایجاد سایه‌بان از بهترین روش‌ها برای عمل‌آوری بتن در تابستان هستند.
آیا بتن ریزی در هوای گرم و مرطوب هم مشکلات مشابه دارد؟
بله، اگرچه رطوبت بالا کمی از تبخیر سریع آب جلوگیری می‌کند، اما همچنان گرما باعث کاهش کارایی و گیرش سریع بتن می‌شود. رعایت دستورکارهای استاندارد در این شرایط هم ضروری است.
