شرایط بتن ریزی در هوای سرد و گرم

مواد تشکیل دهنده بتن آب، سیمان و سنگدانه است. بعد از مخلوط این مواد با یکدیگر ماده سیالی تشکیل می شود، که بعد از مدتی این ماده تبدیل به یک ماده خشک و محکم می‌شود. علت خشک و محکم شدن این مخلوط وجود سیمان در بتن است.

امروزه از بتن در ساختمان سازی برای مدرن‌ترین سازه‌ها تا ساختمان‌های مسکونی، تجاری و جاده‌ها استفاده می‌شود. در واقع بتن به عنوان یکی از متداول‌ترین مصالح ساختمانی روی زمین است. همچنین شرایط بتن ریزی در هوای سرد و گرم مختلف است و اگر شما این قوانین را رعایت نکنید، نتیجه خوبی از بتن ریزی نخواهید گرفت.

اگر می‌خواهید درباره شرایط بتن ریزی اطلاعاتی را کسب کنید تا پایان با سپهر بتن همراه باشید.

مشاوره رایگان برای اجرای سازه های بتنی

کلیک کنید

شرایط بتن ریزی در هوای سرد و گرم

شرایط بتن ریزی در هوای سرد و گرم متفاوت است که در صورت رعایت نکردن این اصول باید منتظر خراب شدن بتن خود باشید. در واقع این تنش‌ها باعث کاهش مقاومت بتن می‌شود. شما باید با رعایت اصول بتن ریزی در هوای سرد، در شرایط انجماد و در شرایط وجود رطوبت بالا در هوا، آشنایی داشته باشید و بتن ریزی استاندارد و اصولی را انجام دهید.

همچنین در شرایطی که دمای هوا بالا است، باید از اصول بتن ریزی در هوای گرم پیروی کنید، تا در دماهای مختلف شرایط بتن ریزی با بهترین کیفیت صورت گیرد.

همانطور که می‌دانید واکنش سیمان و آب گرمازا است، بنابراین وجود هوای خیلی گرم شرایط بتن ریزی را مشکل می کند و عملیات بتن ‌ریزی به خوبی انجام نمی شود. درصورتی که حجم بتن‌ ریزی زیاد باشد، گرمای هیدراسیون هم بیشتر خواهد شد.

برای کنترل این حرارت، شما باید از روش‌های کنترلی متفاوتی، مانند مواد پوزولانی استفاده کنید و شما باید اطلاعاتی درباره حداقل و حداکثر دمای بتن ریزی داشته باشید. حداکثر دمای بتن ریزی در هوای گرم معمولی 32 درجه سانتی‌ گراد است، که این مقدار برای بتن ‌های حجیم 15 درجه سانتی ‌گراد است.

همچنین تاثیر هوای سرد در بتن ‌ریزی، با افزودنی ضد یخ بسیار کم می شود. زمانی که دمای محیط به زیر 5 درجه سانتی ‌گراد برسد، واکنش هیدراسیون سیمان متوقف خواهد شد. به همین دلیل شرایط بتن ریزی در هوای سردتر از این مقدار، متوقف خواهد شد و باید از روش دیگری استفاده کنید.

شرایط بتن ریزی در هوای گرم

شرایط بتن ریزی در هوای گرم باعث بروز مشکلاتی در ساخت، انتقال، پخش و عمل آوری بتن خواهد شد، که همین امر اثرات نامطلوبی برروی بتن خواهد داشت. هوای گرم براثر دمای زیاد، رطوبت نسبی کم، سرعت باد و دمای بتن رخ خواهد داد و در خواص بتن تاثیر بسزایی دارد.

عواملی مانند هوای گرم، وزش باد و رطوبت، روی ساختن، ریختن و عمل آوردن بتن اثر می گذارند. درواقع هرگاه دمای بتن در هوای گرم از 32 درجه سانتی گراد بیشتر شد، هوای گرم محسوب می‌شود و باید برای اجرای کار چاره‌ای اندیشید.

شرایط بتن ریزی در هوای گرم باید به صورتی باشد که دمای محیط، دمای بتن، اوضاع جوی، سرعت و جهش وزش باد، رطوبت نسبی محیط و سایر اطلاعات ثبت و جمع آوری شود. بهتر است از بتن ریزی در دمای گرم خودداری کنید یا به جای بتن ریزی در اواسط روز، در اوایل صبح و یا شب اینکار را انجام دهید.

زیرا بتن ریزی در هوای گرم مشکلاتی را برای بتن ایجاد خواهد کرد. برخی از این مشکلات در بتن تازه شامل افزایش سرعت گیرش بتن، احتمال ترک بتن و سایر موارد است.

همچنین آثار نامطلوب هوای گرم در بتن در حالت سخت شده نیز به شرح زیر است:

• پیوستگی بین بتن و میلگرد کاهش پیدا خواهد کرد.
• نفوذپذیری بتن افزایش می یابد.
• به دلیل افزایش مقدار آب مخلوط بتن، مقاومت بتن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
• در نمای بتن تغییر رنگ رخ خواهد داد و ظاهر آن نامطلوب می شود.
• احتمال ترک خوردگی به دلیل خشکی بتن افزایش می یابد.
• باتوجه به افزایش نسبت آب به سیمان دوام بتن کاهش می یابد.
• همچنین افزایش دمای بتن باعث کاهش مقاومت بتن خواهد شد.

بتن ریزی در هوای گرم و مرطوب

آشنایی با بتن ریزی در هوای گرم و سرد به تنهایی کافی نیست، بلکه شما باید اطلاعاتی درباره شرایط بتن ریزی در هوای بارانی، زمستانی، گرم و مرطوب و سایر موارد داشته باشید. بتن ریزی در هوای گرم و مرطوب به این صورت است که باید علاوه بر در نظر گرفتن شرایط ریختن مخلوط بتنی در هوای گرم، باید موارد دیگری نیز رعایت کنیم.

یکی از مهمترین دلایل ایجاد آسیب مخلوط بتنی در مناطق گرم و مرطوب، ترک خوردن بتن بر اثر جمع شدگی خمیری است، که به دلیل بالا رفتن سرعت تبخیر باعث ایجاد ترک خوردگی در بتن خواهد شد.

در نتیجه برای رفع این مشکل بهتر است در زمان انجام اختلاط بتن، برای کاهش نفوذپذیری، مخلوط بتن از تراکم مناسبی برخوردار باشد. همچنین سرد کردن مصالح مصرفی به کاهش آسیب به مخلوط بتنی، کمک بسیاری می کند.

شما می‌توانید با استفاده از یخ، آب را قبل از اختلاط خنک کنید. زیرا سرد کردن آب راحت‌تر از خنک سازی دیگر مصالح مانند سنگدانه‌‌ها و سیمان است و با ایجاد سایه و پاشیدن آب، سنگدانه‌ها را خنک کنید. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که از آب نمک‌دار برای شستشوی مصالح و ساخت مخلوط بتنی استفاده نکنید.

همچنین باتوجه به اینکه در این شرایط افزایش سرعت تبخیر آب باعث ایجاد آسیب خواهد شد. پیشنهاد می‌کنیم در هوای گرم و مرطوب، از سیمان پرتلند تیپ دو به همراه پوزولان استفاده کنید. زیرا سیمان پوزولان، مقاومت شیمیایی بالایی دارد و برای محیط های سولفاتی بسیار مناسب است.

شرایط بتن ریزی در هوای سرد

یکی از عوامل اصلی برای تولید بتن مناسب و با کیفیت، دمای محیط است. بنابراین تغییرات دمای محیط روی کیفیت بتن تاثیر بسزایی دارد .بتن تازه حالت خمیری دارد و این حالت خمیری خود را از آب می‌گیرد. کار اصلی آب در بتن، شرکت در واکنش هیدراتاسیون با سیمان و روان کردن بتن است.

شرایط بتن ریزی در هوای سرد برای دمای کمتر از 5 درجه سانتی‌ گراد 72 ساعت است. اگر بتن ریزی در هوای سرد اتفاق بیافتد، امکان یخ زدن بتن در همان ساعت های ابتدایی وجود دارد و این امر باعث می‌شود، مقاومت اولیه بتن کاهش پیدا کند. درنتیجه اگر بتن قبل از گیرش یخ بزند، مقاومت آن نصف خواهد شد.

الزامات بتن ریزی در هوای سرد و گرم کاملا مختلف است. طوری که بتن در دمای 1- تا 2- درجه سانتی ‌گراد در فشار یک اتمسفر یخ خواهد زد. اما شرایط بتن ریزی برای داشتن بتن خوب و باکیفیت به این صورت است که باید از یخ زدن بتن در ساعت‌های اولیه جلوگیری کرد.

در واقع اگر بتن در ساعات ابتدایی یخ بزند، حتی اگر شرایط بتن ریزی مناسبی نیز فراهم کنید، درنهایت بتن از مقاومت خوبی برخوردار نخواهد بود. برای مقاومت دربرابر هوای سرد، باید تجهیزاتی را فراهم کنید، که این تجهیزات شامل دماسنج، وسایل گرم کننده، پوشش دهنده و محفوظ کننده بتن است.

همچنین بتن ریزی در دمای زیر صفر اصلاً توصیه نمی‌شود و برای بتن ریزی شما باید از شرایط آب و هوایی اطلاع داشته باشید. دمای بتن در هوای سرد برای بتن غیر اشباع تا رسیدن به مقاومت 5 مگاپاسکال و بتن اشباع تا رسیدن به مقاومت 25 مگاپاسکال، باید از یخ زدن بتن محافظت شود و اینکار باید با دقت بالا انجام شود.

زیرا ممکن است آب اضافی روی سطح بتن در حداقل دمای بتن ریزی در هوای سرد به راحتی یخ کند و همین امر باعث آسیب و خراب شدن بتن شود. در نتیجه بهتر است در شرایط آب و هوای سرد، از بتن کم آب استفاده کنید. زیرا آب اضافی باعث کاهش مقاومت بتن می ‌شود و یخ زدن بتن نیز، باعث ترک و تخریب بتن خواهد شد.

شرایط بتن ریزی در هوای بارانی

شرایط بتن ریزی در هوای بارانی با شرایط دیگر بسیار متفاوت است در هنگام بارندگی باید از بتن با اسلامپ کم استفاده کرد. به این معنی که باید اندازه سیمان بتن را بیشتر از حالت عادی در نظر گرفت.

در واقع  در شرایط معمولی استفاده از بتن با اسلامپ کم می‌تواند مشکلاتی مانند پایین بودن استحکام بتن را به دنبال داشته باشد. اما در شرایط بارانی شرایط بتن ریزی کاملا متفاوت است و کم آبی با آب باران جبران می شود.

پیشنهاد می کنیم برای بتن ریزی در هوای بارانی از قالب بندی و یک عایق پلاستیکی که در برابر آب مقاومت دارد، برای پوشاندن سطح بتن استفاده کنید و از این عایق تا زمان خشک شدن بتن استفاده کنید. این شرایط برای بتن ریزی سقف در هوای بارانی و بتن ریزی ستون‌ها در هوای بارانی نیز صادق است.

 شما باید همیشه تمهیداتی را در نظر داشته باشید تا در شرایط بتن ریزی در هوای بارانی بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. می‌توانید قالب بندی را متوقف کنید یا بدون کوچکترین مشکلی بتن ریزی در هوای بارانی را انجام دهید.

اما گاهی توقف بتن ریزی در هوای بارانی امکان ‌پذیر نیست و ادامه دادن بتن ریزی بهتر از توقف کردن آن است. بنابراین زمانی که در حال آماده شدن برای بتن ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی هستید، باید اطمینان داشته باشید که هوا بارانی نباشد.

درنتیجه شرایط بتن ریزی در زمستان بسیار متفاوت است و به دلیل اینکه هوای سرد نسبت به هوای گرم دارای رطوبت کمتری است، بتن‌های ریخته شده در زمستان به دلیل آب و هوای سرد به نگهداری بیشتری نیاز دارد و باید در این فصل از سیمان با مقاومت زودرس استفاده کنید.

بتن ریزی در باد

شرایط بتن ریزی در باد یک شرایط غیر استاندارد است، زیرا باد باعث تبخیر آب لایه سطحی بتن و باعث پوسته پوسته شدن آن می ‌شود و مقاومت آن در برابر سایش کاهش پیدا می‌ کند. یکی از مشکلاتی که  ناشی از بتن‌ ریزی در باد است، ترک خوردگی در اثر جمع شدگی است.

در این حالت بهترین راه حل استفاده از نایلون یا برزنت برای پوشاندن سطح بتن و استفاده از بادشکن‌ها است. اما باید به این نکته توجه کنید که استفاده از بادشکن‌ها گاهی مضر است.

بتن ریزی در هوای بارانی و باد

همانطور که بیان کردیم شرایط بتن ریزی در هوای بارانی و باد در کیفیت و استحکام بتن تاثیر مستقیمی دارد و باید برای این شرایط تمهیداتی را در نظر بگیرید. شن، ماسه و سنگدانه‌ها در باران مرطوب می ‌شوند و این امر باعث افزایش آب در بتن می ‌شود.

در حالت کلی نسبت آب به سیمان باعث افزایش کارایی بتن می‌‌شود‌، اما از مقاومت آن می‌کاهد و باید از آب اضافی خودداری کرد. مطالبی که بیان کردیم به این معنا نیست که در روزهایی که هوا بارانی و باد است، نمی‌توان بتن ریزی انجام داد. اما باید تمهیداتی را برای رو به رو شدن با این شرایط در نظر گرفت.

آب دادن به بتن باید طبق چه شرایطی انجام شود؟

یکی از مراقبت‌‌های بعد از بتن ریزی، مرحله آب دادن بتن است. این مرحله باید زمانی صورت گیرد که بتن کاملا سخت شده باشد و سختی بتن طوری باشد که بتواند وزن یک شخص را تحمل کند و یا با قرار گرفتن شخص بر روی بتن، پای فرد در آن فرو نرود.

عمل هیدراتاسیون بتن که بعد از ترکیب سیمان با آب شروع می ‌شود، باعث مقاومت و وزن بتن می ‌شود، که در زمان اولیه بتن ریزی، هیدراتاسیون با سرعت انجام خواهد گرفت. درنتیجه دریافت رطوبت و آب مورد نیاز در طول این دوره از اهمیت بسیاری برخوردار است.

 یکی از عواملی که در شرایط بتن ریزی تاثیر بسزایی دارد آب دادن به بتن است، که یکی از روش‌های آن استفاده از شیلنگ آب است. آب دادن به بتن در دو روز اول هر یک ساعت یکبار تکرار می‌‌شود و این‌کار باید طوری انجام شود که آب به تمام بخش‌های بتن برسد و هیچ قسمتی خشک نباشد. بعد از دو روز هر دو تا سه ساعت یك‌بار باید بتن‌ها را آب پاشی کنید و در شب نیز هر 4 یا 5 ساعت بتن را آب دهید.

همچنین شما باید آب پاشی را باتوجه به شرایط مختلف انجام دهید. به عنوان مثال زمانی که وزش باد شدید است آب پاشی باید در فواصل کوتاه انجام ‌گیرد و دمای آب نیز باتوجه به هوای سرد و گرم باید تنظیم شود. آب دادن بتن در هوای سرد یا گرم گاهی باعث تغییر دمای ناگهانی بتن می‌شود، که این انقباض و انبساط باعث ایجاد ترک‌‌هایی در بتن می‌شود.

نتیجه گیری

در این مقاله از مجله سپهر بتن سعی کردیم شرایط بتن ریزی در شرایط آب و هوایی مختلف را برای شما بیان کنیم که در صورت روبه رو شدن با این شرایط چه تمهیداتی را باید در نظر بگیرید. درواقع بتن را باید در برابر عوامل طبیعی و غیر طبیعی حفظ کنیم تا آسیبی به آن وارد نشود.

به عنوان مثال قرار گرفتن بتن در برابر آفتاب باعث می شود که آب بتن از بین رود و بتن بسوزد. برای جلوگیری از اینکار باید سطح بتن را به مدت یک هفته مرطوب نگه داریم. همچنین بارندگی نیز می تواند به سطح بتنی که خیس است، آسیب وارد کند. برای جلوگیری از این‌کار نیز باید روی بتن را با پلاستیک بپوشانیم تا باران به سطح آن آسیب نرساند.